Okullarda Bina Hizmetleri

BİNA HİZMETLERİ

Bina içindeki gaz, su, elektrik tesisatının bakımı ve onarımı gibi çeşitlihizmetler, yalnızca yetkili kişiler tarafından OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) talimatları doğrultusunda sağlanmalıdır. Okul içindeki yetkisiz kişilerin bu işlere müdahale etmesi önlenmelidir.Okul ve kurumlarda lavabo taşlarının alttan zemine öğrencilerin boylarınauygun şekilde sabitlenmesi, aynaların düşmeyecek şekilde monte edilmesi,muslukların standartlara uygun halde öğrencilerin güvenli bir şekilde kullanımının sağlanması, zeminde kaymayı önleyecek tedbirlerin alınması ve‘kaygan zemin’ uyarı işaretlerinin konulması, standart hijyen sağlayıcıtemizlik malzemelerinin sürekli kullanıma hazır halde bulundurulması,kullanılmayan temizlik malzeme ve ekipmanlarının tuvaletlerde bulundurulmaması, Binada gerekli olan yerlere İSG ile ilgili uyarı ve ikaz işaretleri konulmalıdır

 MESAİ SAATLERİ DIŞINDA OKULUN KULLANIMI

Okul sağlık ve güvenlik kurulu tarafından; hangi durumlarda, koşullarda, sürelerde ve hangi bölümlere giriş yapılabileceği tam gün tam yıl uygulama yönergesi çerçevesinde okul sağlık ve güvenlik çerçeve belgesi ile uyumlu talimatlarla belirlenir ve izin belgeleri ile giriş çıkışlar düzenlenir.Okul mesai saatleri dışında personel ve öğrenci girişi, 

(OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) iznine tabidir. Okul mesai dışı kayıt defterinde okulun tüm bölümlerine giriş çıkışlara ait bilgiler kayıt edilir. Mesai dışı çalışma yapacak kişiler mevcut yangın ve güvenlik talimatlarını bilmek ve uymak zorundadır. Okul mesai dışı kayıt defteri okul müdürü tarafından belirlenecek idareci sorumluluğunda olacaktır. Bina hizmetleri de aynı kayıt defterinde tutulur.

TUVALETLER

Tuvaletler temiz tutulmalı, günlük temizliği yapılmalı, gerektiği gibi havalandırılmalı, koku çıkmasını önleyecek tedbirler alınmalı, yeterli ve uygunbir şekilde aydınlatılmalıdır.Tuvaletler günde en az bir kere iyice yıkanmalı (günlük temizlik çizelgesi oluşturulmalı), her kullanımdan sonra temiz bir halde bulundurulması sağlanmalı, kokuları sıhhi usullere uygun bir şekilde giderilmiş olmalıdır. Engelli çalışanlar ve öğrenciler için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Tuvalet ve lavabolarda su kaçaklarını dikkate alarak elektrik tesisatlarının izole edilmesi ve çıplak kablolara öğrencilerin erişiminin engellenmesi, ıslak elle dokunulan alanların elektrik ve biyolojik tehlikelerden arındırılması,havalandırma sistemlerinin standartlara uygun hale getirilmesi gerekmektedir

SOYUNMA ODALARI

Öğrencilere üzerlerini rahatça değiştirebilecekleri soyunma odaları temin edilmeli, soyunma odalarında uygun kilitli dolaplar olmalıdır. Soyunma odalarının temizliği periyodik olarak yapılmalıdır. Öğrencilerin ayakta giyinip soyunurken eğilip doğrulmaları sırasında bel rahatsızlığı yaşamamaları için soyunma yerine sıra, sandalye, tabure vb.konulmalı, böylece pantolonlarını oturarak değiştirmeleri sağlanmalı,dolayısıyla belde disk kayması gibi olumsuzlukların önüne geçilmeli, bunun için soyunma yerleri yeterli genişlikte olmalıdır.Soyunma odaları iklim şartlarına uygun olmalı, günlük havalandırması yapılmalıdır. 

 BESLENME ORTAMLARI 

Çalışanların ve öğrencilerin beslendiği kantin ve yemekhanelerde aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir.Kantinci ve mutfak çalışanlarının "Hijyen Belgesi" sahibi olmaları sağlanmalıdır.Yemekhane girişinde lavabo olmalı, böylece kişilerin yemekten önce ve sonra ellerini yıkamaları sağlanmalıdır.Mevsime göre yeterince ısıtılabilmeli, yerler kolay temizlenebilecek nitelikte olmalı, taban bol su ile yıkanacak şekilde su geçirmez malzemeden yapılmalı, duvarlar kolayca silinebilecek ve yıkanabilecek özellikte olmalıdır.Yemek masaları yeterli sayıda, kolay silinen ve temizlenen malzeme ile kaplı olmalı, masalarda oturmak için yeterli sayıda sandalye ile yeteri kadar sürahi, bardak ve içilecek su bulundurulmalı,dolayısıyla oluşacak moral bozukluğu önlenmelidir. Kurumda hazırlanan yemeklerde kullanılan malzemelerin kaliteli ürünlerden oluşturulması sağlanmalı, son kullanma tarihi geçmiş ve bozulmuş malzemeler kesinlikle kullanılmamalı ve imhası sağlanmalıdır. Kantinlerde kullanılan lpg tüplerinin bina dışında hava sirkülâsyonu sağlanacak şekilde düzenlenecek korunaklı yapı içerisine alınarak ocak ve tüp bağlantılarının bakır boru ile tesisatının çekilmesi, gaz algılama detektörlerinin konulması, havalandırma sistemlerinin çalışır halde bulundurulması, çalışan personelin hijyen eğitimi alması, savcılıktan sabıka kaydına ilişkin belgenin alınması, en az bir adet 6 kg lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazının bulundurulması gerekmektedir.Doğalgaz ve lpg tüplü mutfaklarda ocak girişlerinde kolay ulaşılabilecek yerlerde açma-kapama vanası yapılarak işaretlenmesi, her türlü gıda maddelerinin saklanması için ayrılmış alanlarda gerekli sağlık, temizlik ve hijyen tedbirlerinin alınması, gıdaların son kullanma tarihlerine uygun olarak bulundurulması, gıdaların uygun saklama koşullarına uygun bulundurulması gerekmektedir.Yemek pişirilen alanlara ilgililer dışında girişlerin engellenmesi, yemekhanede kullanılan bütün ekipmanların günlük temizliklerinin yapılarak periyodik bakımlarının yapılması, talimatlar doğrultusunda çalıştırılması, kaygan zeminler için gerekli önlemlerin alınması ve uyarıcı işaretlerin konulması, ocak davlumbazı üzerine otomatik yangın söndürme sisteminin kurulması, hijyen donatımlı ilkyardım dolaplarının bulundurulması, fırın ve ızgara bacalarının periyodik temizliklerinin yapılarak kayıt altına alınması, en az iki adet 6 kg lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazının bulundurulması, gaz detektörünün konularak otomatik gaz kesme tesisatının kurulması, personel özel çalışma talimatı ve görev talimatlarının hazırlanması, elektrik panoları ve tesisatlarının standartlara uygun olarak kullanılması, metal gövdeli makinelerin gövde topraklamalarının genel topraklama ile birlikte yapılması gerekmektedir.

RAPORLAMA 

OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) hazırladığı raporlar ve formlar ve okul müdürüne iletilir.Gerekli görülecek düzeltici faaliyetler, okul müdürü ve OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından ilgili sorumlulara bildirilerek yapılması sağlanır. Bu faaliyetlerde ortaya çıkacak ihtiyaçlar okul müdürü tarafından temin edilir.Tutulan kaza kayıt raporları, oluşan kazaların nedenleri ile beraber her eğitim öğretim yılı başında alan zümresi yapılırken gündem maddesi olarak eklenmelidir. Tekrar eden kazaların önlenmesi için ilgili birim öğretmeni güvenlik önlemini almalıdır. Kaza kayıt formları iş güvenliği sorumlusu idareci ya da yardımcısı tarafından kaza olduğu anda kayıt altına alınmalıdır.OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) Tehlikeli işyerlerde 2 Ay’da Az tehlikeli işyerlerinde 3 Ay’da bir iş güvenliği toplantısı yapmalıdır. Bu toplantıyı tutanak altına alarak müdüre sunmalıdır. ACİL ÖNLEM gerektiren güvenlik tehlikeleri için, rapor yazmayı beklemeden DERHAL harekete geçilmelidir.

GÖZETİM

Okul politikası gereğince bireyler tüm zamanlarda güvenli davranmalı ve işlerini güvenlik talimatları doğrultusunda yapmalıdırlar. Yapılan tüm faaliyetler alan, dal şefleri ve laboratuvar sorumlularının gözetiminde gerçekleştirilmelidir.Öğrenciler sürekli gözetim altında tutularak iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaları sağlanmalıdır.

LABORATUVAR VE ATÖLYELER

 Laboratuvar ve atölyeler her zaman denetlenmelidir. Gerektiğinde personele ve öğrencilereeğitim verilmelidir. Herhangi bir işe başlamadan önce risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Öğretmenlerden öğrencilerinin çalışmalarını izlemeleri ve gözle genel güvenlik muayenesiyapmaları beklenir.Eğitim verilen tüm laboratuvar ve atölyelerde elektrikli aletlerden olabilecek kaçakların önlenmesine yönelik tedbirler kontrol edilmeli ve eğer yoksa kaçak akım rölesi ile topraklama hattı tesis edilmelidir.Elektrikli cihazları ve güç deneyleri ile bağlantılı elektrik hattı çalıştırmaya başlamadan önce öğretmen tarafından kontrol edilmelidir.Laboratuvar ve atölye sorumluları ekipmanın ve tesisin güvenli çalışmasından sorumludur.Her eğitim öğretim yılı başında atölye ve laboratuvarlar denetlenmelidir.

ZİYARETÇİLER

Ziyaretçiler birim, laboratuvar ve atölyeleri yalnızca gözetmen eşliğinde ziyaret edebilirler. Okul içerisinde ziyaretçiler için bir bekleme alanı tahsis edilmeli ve tüm ziyaretçilerin kayıtları tutulmalıdır

EĞİTİM 

Personel ve öğrencilere yönelik iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı koruyucuönlem olarak ihtiyaç duyulan eğitimler OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULU (OSGK) tarafından kurum içi veya gerekirse ilgili kurumla işbirliğine girerek karşılanmasını sağlar. Eğitimin yeterli gelmemesi durumunda ihtiyaç ve eksiklikler tespit edilerek yeniden bir eğitim programlanabilir veya periyodik olarak düzenlenebilir. Eğitim alanlar ve eğitim alanların hangi konuda eğitim aldıkları OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından kayıt altına alınır.Okula yeni gelen öğretmen/personel, öğrenci olduğunda, OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından okulda yürütülen iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları hakkında eğitim verilmelidir. 

RİSK DEĞERLENDİRMESİ 

Okulda sağlık ve güvenlik yönetiminin en temel unsuru risk değerlendirmesidir Risk değerlendirmesinin amacı, okuldaki tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınmasıdır.Tehlike, zarar verme potansiyeli bulunan durumlardır.Risk, zarar görme olasılığıdır.Sağlıkla ilgili riskler değerlendirilmeli ve bunlarla ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler de alınmalıdır.

ALET VE TEÇHİZATIN GÜVENLİ KuruluBirim, atölye ve laboratuvarlarda kullanılan alet ve teçhizatlar üretici firmanın kullanım talimatı ve tasarım amacına uygun biçimde kullanılmalıdır. Alet ve teçhizatları kullanmadan önce tanıtımı ve eğitimi verilmelidir. İhtiyaç olan durumlarda makine ile ilgili koruyucular ve kişisel koruyucular temin edilmeli ve kullanılmalıdır.  Öğrenciler, OSGK tarafından belirlenen atölye ve laboratuvarlarda çalışma kurallarına uyarak, sorumlu öğretmen gözetiminde işlerini yapmalıdırlar

Alet ve teçhizatın bakımı Okul atölye ve laboratuvarlarında bulunan alet ve teçhizatın periyodik bakımları yetkililer tarafından yapılmalı ya da yaptırılmalı ve kayıtları tutulmalıdır. Bu bakımlarda kullanılan malzemeler TSE normuna uygun olmalıdır.Tüm makinelerin üzerine temizlik, bakım, ayar, onarım ve kullanım sırasında uyulması gereken iş güvenliği kurallarını belirten yazılı birer talimat asılmalı etkili bir şekilde gözetim ve kontrol yapılarak çalışanların bu kurallara uymaları sağlanmalı, böylece yanlış kullanım sebebiyle doğabilecek kazalar önlenmeli, kişiler bu konuda uyarılmalı ve eğitilmelidir.Makineler üzerindeki yabancı dilde yazılı ikaz levhaları TÜRKÇE’ yeçevrilmeli, böylece çalışanların ikazları anlamaları ve uymaları sağlanmalıdır

OKULUN KENDİ İMALATI

Okulda, okulun atölye ve laboratuvarında kullanılmak üzere imal edilen aletveya teçhizat TSE standartlarına ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olmalıdır.

ÇALIŞMA ORTAMININ GÖZETİMİÇalışmaya başlanmadan önce ve bittikten sonra çalışma ortamının, makine ve teçhizatın kontrolleri grup öğretmeni tarafından yapılmalıdır. İş güvenliğini olumsuz yönde etkileyen unsurlar belirlenip hemen müdahale edilmelidir

ÖLÇÜM VE TESTLEROKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK), tüm okulu kapsayacak şekilde yılda bir kez veya gerekli görülen zamanlarda (gaz, toz, gürültü, aydınlatma, termal konfor vb.) ölçüm ve testlerin yapılmasını sağlamalı, varsa eksiklikleri gidermelidir.

BÜRO ÇALIŞMALARI VE EKRANLI ARAÇLARLA YAPILAN ÇALIŞMALARKişilerin büro çalışmaları sırasında oluşabilecek sağlık sorunları ve meslek hastalığına yakalanma riskini önlemek için çalışma ortamı uygun aydınlatma, iklimlendirme ve ergonomik unsurlar dikkate alınarak oluşturulmalı veya düzenlenmelidir. Bu konuda aşağıdaki önlemlere dikkat edilmelidir.Ofis çalışanlarında, postür bozukluğu sebebiyle ağrı, rahatsızlık ve yaralanmaların önüne geçilmeli, tekrarlı hareketler mümkün olduğunca engellenmeli, ergonomik açıdan uygun çalışma düzeni kurulmalı ve termal koşulları yetersiz olan çalışma ortamı için uygun şartlar sağlanmalıdır.Sürekli ekranlı araçla çalışan personeller için düzenli dinlenme araları oluşturulmalı ve gerekli egzersizler yapılmalıdır.Çalışanların göz muayeneleri yapılmalı, uygun aydınlatmalar gerçekleştirilmeli ve göz ağrısı ve kızarıklıkların önüne geçilmelidir.Gün ışığının kontrolü amacıyla pencerelerde ayarlanabilir koruyucular bulundurulmalıdır.Uzun süre ayakta çalışan personellerin uygun aralıklarla dinlenebilmesi sağlanmalı ya da iş rotasyonu sağlanarak uygun çalışma düzeni oluşturulmalıdır.Oturarak çalışan personellerin ergonomik açıdan rahat bir çalışma ortamı sağlaması açısından sandalye ve masa yükseklikleri çalışanın fizyolojisine uygun ebatlarda olmalı, uygun destek elemanları kullanılmalı (bel-sırt için yastıklar) ve uygun mesafe ayarı yapılarak dik oturuş pozisyonu sağlanarak çalışama yapılmalıdır.

LAZERLER, MİKRODALGA VE X-RAY IŞINLI CİHAZLAROkullarda kullanılan zararlı ışın, yüksek frekans ve radyasyon yayan büro, atölye ve laboratuvar cihazları ile ilgili olarak; Cihazların doğru kullanımı için, kullanım talimatları görünür bir yerde bulundurulmalıdır. Cihazlar, yetkili kişiler tarafından kullanılmalıdır.Cihazlar, ilgili mevzuat ve standartlar çerçevesinde kullanılmalıdır. 

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR (KKD)Mevcut risklere karşı, atölye ve laboratuvarlarda öğretmen, öğrenciler ve diğer çalışanların kişisel koruyucu donanımları kullanmaları sağlanmalıdır. İşe uygun kişisel koruyucu donanım seçilmeli ve CE işareti taşıyor olmasına dikkat edilmelidir.İş yerinde çalışan kişilere, yaptıkları işlerin tehlikelerinden korunmaları amacıyla zimmet karşılığında bedenlerine ve yapacakları işe, aynı zamanda mevsim şartlarına uygun kişisel koruyucular verilmeli ve kullanmaları sağlanmalıdır.Yemekhanede çalışan ve özellikle bıçak kullanımında, et hazırlığında çalışan personele çelik örgü eldiven verilmelidir.Sınıfların ve tozlu ortamların temizliklerinde çalışanlara maske verilmelidir.(Özellikle alerjik durumu olanlara).Islak zemin temizliği yapan çalışanlara kaymayı önleyici çizme ve kimyasal maddelerle teması önleyecek eldiven verilmelidir.Bakım-onarım ve elektrik işlerini yapan çalışanlara aynı şekilde uygun KKD verilmelidir.

YÜKLERİN TAŞINMASIYüklerin taşınmasının ne şekilde yapılacağı OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından yapılan risk değerlendirmesi ile belirlenir.Yük taşıma ile ilgili gerekli talimat ve eğitimler OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından yönetmeliklerde belirtilen şekilde sağlanır.Elle taşımada taşınacak yükün özellikleri, fiziksel güç gereksinimi, çalışma ortamının özellikleri, işin gerekleri ve bireysel risk faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır.Ağır yüklerin taşınmasında kullanılan alet ve makinelerin periyodik bakımı ve kullanımı, talimatlara uygun olarak yapılmalıdır.

ASANSÖRLER

Kullanma talimatı ve gerekli uyarı-ikaz levhaları asılmalıdır.Kapasitesinin üzerinde yük taşıması engellenmelidir. Kesinlikle bölümde çalışan personel tarafından yük asansörü olarak kullanılmamalıdır.Asansör zemininin kat hizasında durması sağlanmalı, mevcut siviç sistemleri periyodik olarak kontrol edilip raporları bir dosyada saklanmalıdır.Kat kapıları kesinlikle kapalı tutulmalı, asansörün hareketi sırasında kapıların kilitli pozisyonda kalması sağlanmalı, kumanda tertibatında yer alan butonların çalışır durumda olduğu düzenli olarak kontrol edilmelidir.Yetkili firmalara yıllık olarak bakımları yaptırılmalı, bakım ve periyodik kontrol raporları uygun biçimde saklanmalıdır. Güvenlik form ve etiketleri görünür yerine yapıştırılmalıdır. Güvenli olmayan asansörler güvenli hale getirilinceye kadar kullanılmamalıdır.

MERDİVENLER

1. Yangın merdivenleri;Okulda genel amaçlı merdivenler dışında mutlaka bir yangın merdiveni bulunmalıdır.Merdivenlerin bulunduğu yerler krokilerde belirgin hale getirilmelidir.İşaretlemeler standartlara uygun yapılmalıdır.Merdivenler acil kullanımlar için her zaman rahat erişilebilir olmalıdır

2. Normal merdivenler;Genel kullanım amaçlı merdivenler her zaman kullanıma hazır, temiz, bakımlı ve emniyet acısından da güvenli olmalı. Aynı zamanda merdiven başlama ve bitişleri belirlenmiş olmalı.Merdiven kenarlarında 90 cm yüksekliğinde korkuluk, merdivenler arası geniş ise arası file vb. gibi malzeme ile düşmelere veya yabancı parçaların düşmesine karşı emniyete alınmalıdır. Merdivenlerden kaymayı önlemek amacıyla basamaklara uygun biçimde kaydırmaz bant yapıştırılmalıdır. Merdivenlerde yürüyüşü güvenli hale getirmek için uygun uyarı-ikaz levhaları asılmalıdır.Zeminin ve merdivenlerin silindiği durumlarda çalışanları uyarı amacı ayaklı “Kaygan Zemin” levhası konulmalıdır.

3-Seyyar merdivenler;Çalışmalar için bulundurulan seyyar merdivenler standartlara uygun olmalı ve periyodik olarak altı ayda bir kontrolleri OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından yapılarak gerekli bakımları yaptırılmalı, uygun değilse kullanılmamalıdır. Bunun yanında bakım kayıtları da yine OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından tutulmalıdır. Seyyar merdivenler kullanılmadan önce sağlamlıkları kontrol edilmeli,sağlam ve güvenli olmayanların kullanımı engellenmelidir.Kullanılmadan önce sabitlenerek devrilmesi engellenmelidir.

TEHLİKELİ MADDELER VE KİMYASALLAR

 Ayakları sağlam bir zemin üzerine oturtulmalı, zeminde çökme olmamalıdır.Tehlikeli maddeler, kimyasalların toz, gaz, buhar ve partikülleri gibi maddeleri kapsar. Bu tür maddelerin ölçümlerini de kapsayacak şekilde ilgili risk değerlendirmesi yapılarak OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından kayıtları tutulup gereken koruyucu ve önleyici tedbirler alınmalıdır. Kimyasal maddelerle çalışmalarda ilgili yönetmeliklere uygun olarak tehlikeli maddenin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları için yapılacak risk değerlendirmesi imalatçı, ithalatçı veya satıcılardan sağlanacak malzeme güvenlik bilgi formu, kullanım talimatları ve etiket bilgileri göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.İş yerinde kullanılan tüm kimyasallar için Çevre Bakanlığınca 11.03.2002 tarih ve 24692 sayılı resmi gazetede yayınlanan “ Güvenlik Bilgi Formlarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” esaslarına uygun birer güvenlik bilgi formu (MSDS) hazırlanıp kimyasalların üzerine asılmalıdır. Ayrıca bilgi formlarında yazılı bu maddelerin zararları ile bunlardan korunma yolları çalışanlara yazılı olarak imza karşılığı tebliğ edilmelidir. Böylece hem kişilerin bu maddeleri kullanımı sarasında kendilerini korumaları, hem de istenmeyen bir sebeple veya beklenmedik bir şekilde bu maddelerin zararlı etkisine maruz kalan çalışanların alınması gereken önlemler konusunda bilinçlenmeleri sağlanmalıdır.Kurumda kullanılan tüm kimyasal maddeler uygun bir dolapta ya da odada saklanmalı, dolabın ya da odanın kapısı kilitli olmalı, yetkili harici kullanım engellenmeli, bu maddelerin zararları işyeri ortamına yayılmamalı, dolap önlerinde sigara içilmemesi sağlanmalı, gerekli ikaz ve uyarı levhaları asılmalıdır.Bunların depolanması, kullanılması, atıkların uzaklaştırılması, ilgili yönetmeliklere uygun biçimde gerçekleştirilmelidir. Kimyasal maddelerin depolanması ve günlük kullanım miktarları minimum düzeyde olmalıdır. Depolama kimyasalların tehlike sınıfına göre gruplandırılmalıdır.Tehlikeli maddelerin bulunduğu kaplar uygun nitelikte olmalı ve etiketlenmelidir.Acil durumlarda uyulması gereken talimatlar görünür yerlerde olmalıdır.Laboratuvar ortamın havalandırması yapılmalı, deney yapacak personele uygun kişisel koruyucu donanım (önlük, maske, gözlük, eldiven vb.) verilmeli, "acil göz duşu"bulundurularak kimyasal maddenin göze teması halinde kişilerin bol su ile gözlerini yıkamaları sağlanmalıdır.

Bölüm İçinde Tehlikeli Maddelerin OrganizasyonuTehlikeli maddelerin gruplandırılması, depolanması, dağıtımına göre gruplandırılarak düzenlemesi yetkilinin sorumluluğunda olmalıdır.

TaşımaTehlikeli maddeler, sıkıştırılmış ve sıvılaştırılmış gazların taşınması ilgili yönetmeliklere uygun olarak yapılmalıdır. Çevre açısından tehlike veya kirlilik arz eden maddelerin taşınması yetkili kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.Bununla ilgili düzenleme ve organizasyonun sorumluluğu OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK)’ dadır.

BASINÇLI SİSTEMLER

Okullarda bulunan doğalgaz, LPG, oksijen gibi gazların iletilmesi, taşınması amacıyla yapılan basınçlı hatların tesisi ilgili mevzuata göre yapılmalıdır. Butür tesisatlar işletmeye alınmadan önce mutlaka gerekli basınç testlerine tabi tutulmalıdır. Ayrıca ısıtma-soğutma amaçlı yapılmış veya yapılacak tesisatlarda ilgili standart ve düzenlemelere uyulmalıdır.OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) kurulu okullarında bulunan basınçlı tesisat ve depoları belirlemeli ve bunlarla ilgili düzenlemelere göre yetkili kurum ve kişiler tarafından periyodik muayenelerin yapılmasını sağlamalı, muayene formları bir dosyada muhafaza edilmelidir.Buralara yetkili olmayan kişilerin girmesi engellenmeli ve gerekli uyarı levhaları konulmalıdır.

 KALORİFERLER

Kazan dairelerinin bakımı ve temizliği düzenli olarak yapılmalı, yeterince havalandırılması sağlanmalıdır.Kalorifer kazanlarının her yıl özellikle yakılmadan önce yıllık periyodik bakımı yetkili kişilere yaptırılmalı ve bakım tutanakları bir dosyada muhafaza edilmelidir.Kalorifer kazanları "Kaloriferci Belgesi" olmayan kişilere yaktırılmamalıdır.Her yıl bacaların temizliği yapılmalıdır. Kazan dairesine görevli olmayan kişilerin girişi engellenmelidir. Kazanın kullanım talimatı uygun bir yere asılmalıdır. Özellikle LPG’li ve doğalgazlı kazanlarda gaz kaçağında uyarı ve otomatik gazı kesme tertibatı bulunmalıdır.

DUMAN VE TOZLARIN UZAKLAŞTIRILMASI

Çalışma atölye ve laboratuvarlarında bulunan duman/toz üreten cihaz vemakinelerin ve atıklarının tespiti, ortam ölçümleri, bunların giderilmesi amacıyla gerekli olacak havalandırma tesisatları ile sağlık ve güvenlik tedbirlerini almak OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK)’ un sorumluğundadır. Ortam ölçümlerinin, (toz, gaz, duman vs.) ilgili mevzuat ve standartlara göre periyodik olarak yapılması sağlanmalıdır.

ELEKTRİK 

OSG Kurulu, okulun tüm elektrik işlerini mevzuatın yetkilendirdiği kişilere yaptırmalıdır. Okulda elektrik işlerinin yapılışında tedbir açısından; Elektrik akımı altında çalışılmaması,Bu tür çalışmalarda en az 2 kişinin birlikte çalışılması.Elektrik bağlantı noktaları ve yalıtımlarına dikkat edilmesi Elektrik kutu ve panolarının kapalı tutulmasına dikkat edilmesi önemlidir.Elektrik tesisatının yıllık bakım ve kontrolü düzenli olarak yetkili kişilere yaptırılmalı ve kontrol formları bir dosyada muhafaza edilmelidir.

Elektrik PanosuTüm elektrik panolarının önleri yalıtkan malzeme (lastik veya kauçuk paspas) ile kaplanmalı, böylece panoda işlem yaparken kaçak akıma maruz kalan çalışanın üzerinden devrenin tamamlanması, dolayısıyla elektriğe çarpılıp ölmesi önlenmeli, kontrol ve denetim yapılarak paspasların devamlı olarak yerinde kalması sağlanmalıdır.Elektrik panoları kapalı ve kilitli olmalı, mümkünse çevresi tel korkulukla çevrilmeli ve gerekli uyarı-ikaz levhaları asılmalı, anahtarları yetkili elektrikçi bulunmalı, böylece yetkisiz kişilerin elektrik panolarında işlem yapmaları ve bu sırada elektrik akımına kapılarak çarpılmaları önlenmeli, kontrol ve denetimler yapılarak bu kurallara uyulması sağlanmalı, çalışanlar bu konuda eğitilmelidir.Elektrik panolarının önleri acil durumda kolayca erişilmeye, kullanılmaya müsait olmalı ve yalıtkan paspas konulmalıdır. kontrol ve denetimler yapılarak panoların önünün daima boş kalması sağlanmalı, tüm personelin bu kurala uyması sağlanmalıdır.Bakım sırasında pano ve çevresinde gerekli güvenlik önlemleri alınmalı, şalter kilitli olmalı ve üzerinde “Bakım Var” şeklinde ikaz levhası asılmalıdır.Bu mümkün değilse bir gözcü bulundurulmalıdır.Bütün tali elektrik panolarına ‘‘Kaçak Akım Rölesi’’ takılmalıdır.Elektrik panolarının yakınlarında uygun tipte ve büyüklükte yangın söndürücüler bulundurulmalı (CO2 tipli) ve bu söndürücülerin basınç kontrolleri her yıl yapılmalı, dolum işlemleri boşaldıktan sonra hemen yapılmalı ve yerine dolu ve işler durumda konulmalı, 4 yılda bir tamamen boşaltılarak yeniden yetkili firma tarafından doldurulmalıdır.

2. Elektrikli El AletleriSeyyar elektrikli el aletlerinin öncelikle nasıl kullanıldıkları çalışanlar tarafından bilinmeli ve sadece tasarım amacı doğrultusunda kullanılmalıdır.Seyyar elektrikli el aletleri çift izolasyonlu olmalıdır. Başlatma düğmesi emniyetli tip olan aletler kullanılmalıdır.Taşınabilir elektrikli el aletlerinin topraklaması, topraklama elemanı bulunan özel fiş ve prizlerle yapılacak, yüksek amperajlı prizler üzerinde ayrıca birşalter bulundurulacak, bunlara akım sağlayan kablolar dağınık bulundurulmayacaktır.Taşınabilir elektrikli el aletlerini kablolarından tutup taşımamalı,kablolarından çekip prizden çıkarılmamalıdır.Aletlerin üzerinde bulunan koruyucu tertibatlar çıkarılmamalı, koruyucu tertibatı olmayan alet ile işe başlanmamalıdır.Elektrikli el aletlerini kullanırken uygun kişisel koruyucu donanımlar(eldiven, iş ayakkabısı, gözlük vb.) takılmalıdır.Çalışma esnasında çift el kullanımı gerekli ise iş parçası mengene ile sabitlenmelidir.

3. TopraklamaOkulun genelinde bulunan tüm alet ve teçhizatların ilgili standart ve yönetmeliklere göre topraklama sistemi yapılmalıdır.Topraklama sistemi periyodik olarak (yılda bir) yetkili kişilerce kontrol edilmeli ve kontrol raporları bir dosyada saklanmalıdır.

4. ParatonerMutlaka Paratoner sistemi kurulmalı ve periyodik kontrolleri (her yıl) yaptırılarak kontrol formları bir dosyada muhafaza edilmelidir.

KAYNAK VE LEHİM İŞLERİ

OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) lehim ve kaynak işlerindeki mevcut riskleri değerlendirir, iş sağlığı ve güvenliği talimatlarını (dar ve kapalı alanlarda çalışma, patlayıcı, yanıcı vezehirli gazların taşınması, depolanması ve kullanımı, KKD kullanımı gibi) hazırlar ve uygulanmasını sağlar.

TEKNİK GEZİLER, STAJLAR VE İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ

OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK), okul dışında yapılacak olan faaliyetler için, ulaşım ve konaklama ile ilgili dış kurum, kuruluşlarla ve gezi ve inceleme kulübü ile ortak olarak sağlık ve güvenlik tedbirlerini belirlemeli ve uygulanmasını sağlamalıdır Staj ve işletmelerde beceri eğitimi yapacak öğrenciler ve yaptıracak öğretmenler mutlaka iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirilmelidir. 9. Sınıfta İSG eğitimi almayan öğrenciler 10. sınıfta atölye ve laboratuarlara alınmayacak. Atölye ve laboratuvara girmeden önce tehlikeler ve önlemler hakkında bilgi verilecek ve ondan sonra öğrenciler çalışmaya başlayacak İşletmelere staj ve beceri eğitimi için giden öğrencilere, gitmeden önce İSG eğitimi verilecek. Staj dosyalarında işyerine, iş güvenliği hakkında öğrencilere bilgi verilmesi ve uymalarının sağlanması konusunda uyarı yazısı bulunacak. İşe başlamadan önce, o işyerinin iş güvenliği uzmanı öğrencileri eğitecek ve çalışma sırasında gözetecek. Koordinatör öğretmenler, öğrencilerin işyerinde bu hizmeti alıp almadığını takip edecek.

YÜKLENİCİLER Okul içerisinde yükleniciler tarafından yapılacak olan (yeni inşaat, tadilat,tamirat, bakım, güvenlik, temizlik gibi) işler için OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) ve yüklenici firma birlikte çalışma alanının güvenliğini koordine etmeli ve gereken tedbirleri almalıdır.

GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM

Okullarda OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından sınıf, atölye ve laboratuvarlarda gürültü ve titreşim ölçümleri yapılarak veya yaptırılarak sağlık güvenlik tedbirlerinin alınmasına ihtiyaç olup olmadığı tespit edilmeli ve gerekli durumlarda kontrol tedbirleri alınmalı ve gerekli olan kişisel koruyucu donanımlar (KKD) sağlanmalıdır. Bir işyerindeki gürültü seviyesi 85 dB’ ulaştığında kulak koruyucu kullanmak gerekir.

AYDINLATMA

Okul içindeki genel kullanım alanlarının ve çalışma alanlarının aydınlatma ihtiyacı OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından değerlendirilerek uygun aydınlatma sağlanmalıdır.

Aydınlatmada aşağıdaki özellikler dikkate alınmalıdır.Okul içerisinde kullanılan aydınlatmaların patlama ve kırılma tehlikesine karşı önlem alınmalıdır.Okul ve atölyeler içerisindeki karanlık önlenmeli, geçiş yolları ve tüm çalışma alanları aydınlık olmalı, karanlık sebebiyle malzemelere takılıp düşme önlenmelidir. Aydınlatmalar göz sağlığını bozmayacak özellikte olmalıdır.

ORTAM SICAKLIĞI

Ortam sıcaklığı kullanım amacına uygun olmalıdır. Çalışma ve sınıf ortamları çok sıcak ya da çok soğuk olmamalı, ortalama 21 oC olmalıdır. Okul idaresi ve OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) bunu sağlamak için gereken tedbirlerin alınması konusunda işbirliği  halinde olmalıdır.Isıtma ve soğutma sağlayan araçların periyodik kontrol ve temizlikleri (yılda bir) yetkili kişilere yaptırılmalı, bakım ve kontrol formları bir dosyada muhafaza edilmeli, arızalı olanlar arızaları giderilmesi.

HAVALANDIRMA

Çalışma alanlarında uygun havalandırmanın bulunup bulunmadığı kontrol edilmeli ve çalışmaların ilave tedbirler gerektirmesi durumunda OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULU (OSGK) bu tedbirlerin geliştirilmesini sağlamalıdır.

 YERLEŞİM PLANIOKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) koordinasyonunda okul içerisinde bulunan tüm alanların kullanım ve işleyiş amaçlarını belirleyen yerleşim planları oluşturulmalıdır. Bu planlar ilgili alanlarda görünür bir şekilde asılmalı ve OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULU (OSGK) tarafından yıl içerisinde kontrolleri yapılmalıdır.Yerleşim planlarının güncellenmesi OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK) tarafından gerçekleşmelidir.

DÜZENLİLİK VE TEMİZLİKYapılan çalışmalardan sonra ortam, yerleşim planına uygun ve temiz olarak bırakılmalıdır. Temizlik sırasında kaygan zeminler için gerekli uyarı işaretleri konulmalı ve yüzey kuruyuncaya kadar geçişler engellenmelidir.Günlük temizlik düzeli olarak ve gerektiği gibi yapılarak gerekli hijyen sağlanmalıdır.Mümkünse çöp konteynerleri bahçe dışında bulundurulmalıdır.

YÜKSEKTE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Düşme tehlikesi olan alanlar belirlenerek, yüksekte yapılacak çalışmalar için gerekli önlemler alınmalı (İskele, KKD, Korkuluk, Uyarı İşaretleri vs.) ve yüksekte çalışmaya ilişkin eğitimler verilmelidir. Çalışmalarda, bilgili ve tecrübeli elemanlar çalıştırılmalı.

YAYA VE ARAÇ TRAFİĞİ İLE AÇIK ALAN ÇALIŞMA YERLERİ

Okul içi ve dışı geliş-gidiş güzergahında yaya ve araç (her türlü taşıma aracı dadahil) trafiğine uygun alanların ve yolların belirlenmesine ve işaretlenmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca açık alan çalışma yerleri ile araç ve yaya trafik yolları planlara mümkün olduğunca dahil edilmelidir.

ÇATILAR

Binaların çatılarında yapılacak bakım, onarım çalışmalarında uzman kişilerle çalışılmalı, gerekli güvenlik önlemleri alınmadan çalışmaya başlanılmamalıdır. Binaların çatılarında gereksiz ve atık malzeme bulundurulmamalı, çatı katları depo olarak kullanılmamalıdır. Pencerelerde öğrencilerin düşmemeleri için gerekli önlemler alınmalıdır. Öğrenci boy seviyelerinin üzerinde havalandırılması, tüm oda ve sınıf içerisindeki kaymaya, devrilmeye, düşmeye karşı tüm malzemeler sabitlenmelidir.  Kapı ve pencerelerde bulunan kırık ve çatlak camlar derhal değiştirilmeli,böylece öğretmen, öğrenci ve diğer kişilerin zarar görmesi engellenmelidir.

YANGIN TALİMATLARI

OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULUNUN (OSGK), Okul Sivil Savunma Kulübü işbirliği ile okulun fiziki şartlarını ve yangın risklerini değerlendirir ve buna uygun gereken tedbirleri beraberce alır ve talimatları (acil çıkış yolları,toplanma alanları, yangın sireni, ilk müdahale ekibi, yangın musluklarının krokileri, yangın ihbartelefonları vb.) hazırlar. Kişilerin davranışlarını geliştirmek amacıyla yangın senaryoları üreterek,gerekli tatbikatları yapar.Çalışanlar arasından seçilecek kişilerden bir yangın söndürme, koruma ve kurtarma ekibikurulmalı, bu ekibe yangın durumunda yapacakları görevler, kullanmaları gereken yangın söndürme cihazları ve söndüreme teknikleri öğretilmeli, ayrıca tatbikat yapılarak bilgileri pekiştirilmeli, böylece çıkması muhtemel bir yangında çalışanların panik yapmadan doğru bir şekilde davranarak yangını söndürmeleri sağlanmalıdır.Kurumun muhtelif yerlerine yeteri sayıda seyyar yangın söndürme cihazı temin edilmeli,cihazın yeri herkes tarafından bilinmeli, cihazların en geç yılda bir basınç kontrolleri, 4 yılda birise tamamen boşaltılıp yeniden doldurulmak suretiyle kontrolleri yapılarak her an faal durumda olmaları sağlanmalıdır. İhtiyaç duyulduğunda cihazın kullanılması, böylece çıkması muhtemel bir yangına ilk anda müdahale edilerek derhal söndürülmesi sağlanmalı, çalışanlar bu konularda uyarılmalı ve bilgilendirilmelidir.

ENGELLİLER

Okulda yerleşim planı yapılırken, binanın fiziki koşulları engellilerin okul içindeki hareket ve eğitimlerini aksatmayacak şekilde yapılmalıdır. Yangın, deprem vb. afet durumlarında engellilerin tahliyeleri ile ilgili gerekli önlemler alınmalı ve görevlendirmeler yapılmalıdır.OKUL SAĞLIK VE GÜVENLİK  KURULU (OSGK), okulda mevcut engellilerin engel grubuna göre ayrı ayrı değerlendirerek bunlarla ilgili ek iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınmasını sağlamalıdır.

GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ

İş sağlığı ve güvenliğini sağlamak için yasak, uyarı, uyulması zorunlu davranış, ilkyardım, acil çıkış ve bilgilendirmeye ihtiyaç olan bölge ve noktalarda ilgili yönetmelik uyarınca güvenlik ve sağlık işaretleri kullanılmalıdır.