Mesleki Eğitim İçin Yeni Bir Soluk: Mesleki Eğitim Merkezi Programı

 

Eğitimin en önemli hedeflerinden birinin istihdam olduğu düşünüldüğünde mesleki eğitimin Türk eğitim sistemindeki önemi daha iyi anlaşılır. Zira mesleki eğitim ile öğrencilerin lise eğitiminden sonra meslek sahibi olmaları imkânı doğmaktadır. Hâlbuki mesleki eğitim dışındaki yollar genellikle üniversite eğitimi gerektiriyor. Bu da daha geç iş sahibi olmayı, dolayısıyla daha geç hayata atılmayı sonuç veriyor. İş sahibi olmak için yapılan bunca masraf da cabası…

Akademik liselerin belli bölümleri hedeflemesi, bu bölüm mezunlarına duyulan ihtiyacın sınırlı olması, binlerce üniversite mezununun işsiz olması vb. mesleki eğitimin önemini kavramak açısından önemli ipuçlarıdır.

Ancak son yıllarda çeşitli nedenlerle mesleki eğitime ilgi azalmış, mesleki eğitim hak ettiği değeri göremez olmuştur. Hiçbir okul türüne yerleşemeyen ve akademik hedefi olmayan öğrencilerin tercih ettiği okullar olmuştur meslek liseleri. Hatta bu okulları tercih eden öğrencilerin birçoğunun hedefi sadece bir lise diplomasına sahip olmaktır. Bu durum, öğrenciye sevmediği yemeği yedirme çabasına döndüğünden bu tür okullarda en başta disiplin ve devamsızlık olmak üzere birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu da haliyle bu okullara karşı olumsuz ön yargıları doğurmuştur. Yukarıda saydığımız sebep sonuç ilişkisi, mesleki eğitim için kısır döngüye yol açarken sektörde ciddi oranda ara eleman sıkıntısı baş göstermiştir.

Meslek liselerinin ifade ettiğimiz nedenlerden dolayı kan kaybetmesi, bu lise türü mezunlarının istihdam oranı üzerinde de kendisini göstermiş. Öyle ki bu okul mezunlarının eğitim gördükleri alanlardaki istihdam oranı en iyimser istatistiklere göre %10’lar seviyesindedir. Hâlbuki bu okulların donanımı için harcanan meblağ azımsanmayacak orandaydı. Bu durum aynı zamanda kamu kaynaklarının israfı anlamına geliyordu.

Şaşırtıcı olan şuydu ki yeterli sayıda iş alanı ve işsiz olmasına rağmen bunlar birbirleriyle örtüşmüyordu. Yani her şey olmasına rağmen sorun çözülmüyordu. Hâsılı kelam, taşların yerli yerine oturtulmasına ihtiyaç vardı.

Sonuç olarak mesleki eğitime duyulan ihtiyaç ortada iken meslek liseleri bazı sınırlı örnekler dışında bu ihtiyaca cevap vermekten uzak idi. Bir şeyler yapılmalıydı.

Nihayet mesleki eğitime soluk aldıracak bir çözüm düşünüldü. Öncelikle eski adı “çıraklık” olan mesleki eğitim merkezlerine “lise” statüsü verildi. Daha ileri bir adım atılarak bütün mesleki ve teknik anadolu liselerinin bünyesinde “mesleki eğitim merkezi programı” açıldı. Bu uygulama, zannımızca kanayan yaraya parmak basmak anlamına geliyordu. Çünkü bu uygulama ile;

• Öğrenci, 9. Sınıftan itibaren sadece haftanın bir günü okula gelecek ve haftanın dört günü ise ilgili meslek dalındaki bir işletmeye gidecekti.
• Öğrenci daha erken yaşta ilgi duyduğu bir mesleğe atıldığından ileriki mesleki hayatında buna devam etme olasılığı daha yüksekti.
• Öğrenciler; bu program sayesinde okulda daha az süre geçirecekler, sınırlı sayıda kültür dersleri görecekti. Üstelik bu programın müfredatı daha esnekti.
• Normal meslek lisesi programlarında disiplin ve devamsızlık sorunu olan öğrencilerin bu programa yönlendirilmesiyle bu okul türlerinin öğrenci profili de değişecek ve bu okullara karşı olumsuz ön yargılar da önemli ölçüde azalacaktı.
• Mesleki eğitim merkezi programıyla öğrencilerin önüne geniş bir tercih yelpazesi konduğundan artık herkes sevdiği yemeği yiyecekti.
• Bu programa devam eden öğrencilerin 9, 10 ve 11. sınıflarda alacakları asgari ücretin %30’u ve 12. sınıfta asgari ücretin %50’si devlet tarafından karşılanacaktı. Bu uygulama ile aynı zamanda işletmeler de desteklenmiş oluyordu.
• Mesleki eğitim merkezi programı kapsamındaki “ustalık telafi programı” ile bir iş alanında belirli bir süre çalışmış olan lise mezunlarına da yirmi yedi haftalık uygulamalı bir eğitimden sonra “ustalık” imkânı sağlanarak mevcut çalışanlar da sertifikalandırılmış olacaktır.
• Diğer meslek lisesi programlarına göre daha esnek olan “mesleki eğitim merkezi programı” ihtiyaca cevap vermede daha etkili bir programdır.
• Normal meslek lisesi mezunlarının eğitim gördükleri alanlardaki istihdam oranı %10’lar iken mesleki eğitim merkezi programı mezunlarının istihdam oranı ise %80’lerin üzerindedir.

Sonuç olarak “mesleki eğim merkezi programı” mesleki eğitim için yeni bir soluk… Mesleki eğitimin şahlanışı için önemli bir fırsat. Elbette bu ön görümüzün gerçekleşmesi, dirayetli okul yöneticilerinin bu programın mesleki eğitim için önemini kavrayıp bu programı ciddiyetle uygulamasına bağlıdır.

Sevgiyle kalınız…

Mehmet Zeki GÜNEŞ

Bolvadin MTAL Okul Müdürü